دستگاه‌های تراش CNC (Computer Numerical Control) یکی از پیشرفته‌ترین و پرکاربردترین ماشین‌آلات در صنعت فلزکاری هستند. این دستگاه‌ها با استفاده از ابزارهای مختلف، قادر به انجام عملیات‌های متنوعی مانند تراشکاری، سوراخکاری، برش‌کاری و فرم‌دهی فلزات هستند. انتخاب ابزار مناسب در فرآیند تراشکاری CNC نقش کلیدی در کیفیت نهایی قطعه، دقت و سرعت تولید دارد. در این مقاله، به بررسی انواع ابزارهای تراش مورد استفاده در دستگاه‌های تراش CNC فلزات می‌پردازیم.

۱. ابزارهای برشی (Cutting Tools)

ابزارهای برشی برای برداشتن لایه‌هایی از فلز و ایجاد شکل‌های مورد نظر استفاده می‌شوند. این ابزارها بر اساس جنس، شکل و کاربرد به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند.

الف) تیغه‌های تک‌لبه (Single-Point Cutting Tools)

این ابزارها دارای یک لبه برشی هستند و معمولاً برای عملیات‌هایی مانند تراشکاری سطحی، شیارزنی و فرم‌دهی استفاده می‌شوند.

موارد کاربرد: تراشکاری خارجی (External Turning)، تراشکاری داخلی (Boring) و شیارزنی (Grooving).

ب) تیغه‌های چندلبه (Multi-Point Cutting Tools)

این ابزارها دارای چندین لبه برشی هستند و برای عملیات‌هایی مانند فرزکاری و برش‌کاری استفاده می‌شوند.

موارد کاربرد: فرزکاری سطحی، برش‌کاری و ایجاد فرم‌های پیچیده.

۲. ابزارهای سوراخکاری (Drilling Tools)

این ابزارها برای ایجاد سوراخ‌های دقیق در فلزات استفاده می‌شوند.

الف) مته‌ها (Drills)

مته‌ها ابزارهای استانداردی هستند که برای ایجاد سوراخ‌های ساده استفاده می‌شوند.

انواع مته: مته مارپیچ (Twist Drill)، مته مرکزتراش (Center Drill) و مته پله‌ای (Step Drill).

ب) قلاویزها (Taps)

قلاویزها برای ایجاد رزوه‌های داخلی در سوراخ‌ها استفاده می‌شوند.

موارد کاربرد: ساخت پیچ‌ها و مهره‌ها.

۳. ابزارهای تراشکاری داخلی (Boring Tools)

این ابزارها برای بزرگ‌کردن یا پرداخت سوراخ‌های از پیش ایجاد شده استفاده می‌شوند.

الف) تیغه‌های بورینگ (Boring Bars)

این ابزارها برای تراشکاری داخلی و افزایش دقت ابعادی سوراخ‌ها به کار می‌روند.

موارد کاربرد: پرداخت سوراخ‌ها و ایجاد تلرانس‌های دقیق.

۴. ابزارهای فرم‌دهی (Forming Tools)

این ابزارها برای ایجاد شکل‌های خاص و پیچیده در قطعات فلزی استفاده می‌شوند.

الف) تیغه‌های فرم‌دهی (Form Tools)

این ابزارها دارای لبه‌های برشی با شکل‌های خاص هستند و برای ایجاد فرم‌های غیراستاندارد استفاده می‌شوند.

موارد کاربرد: ساخت قطعات با اشکال منحنی یا زاویه‌دار.

۵. ابزارهای برش‌کاری (Parting Tools)

این ابزارها برای برش قطعات فلزی به طول‌های مشخص استفاده می‌شوند.

الف) تیغه‌های برش (Parting Blades)

این ابزارها دارای لبه‌های نازک و مقاوم هستند و برای برش قطعات از میله‌های فلزی استفاده می‌شوند.

موارد کاربرد: برش قطعات به طول‌های مشخص.

۶. ابزارهای پرداخت (Finishing Tools)

این ابزارها برای پرداخت سطح قطعات و ایجاد سطحی صاف و صیقلی استفاده می‌شوند.

الف) تیغه‌های پرداخت (Finishing Inserts)

این ابزارها دارای لبه‌های صیقلی هستند و برای ایجاد سطح نهایی با کیفیت بالا استفاده می‌شوند.

موارد کاربرد: پرداخت سطح قطعات پس از تراشکاری.

۷. ابزارهای شیارزنی (Grooving Tools)

این ابزارها برای ایجاد شیارها و برجستگی‌ها در قطعات فلزی استفاده می‌شوند.

الف) تیغه‌های شیارزنی (Grooving Inserts)

این ابزارها دارای لبه‌های باریک و مقاوم هستند و برای ایجاد شیارهای باریک استفاده می‌شوند.

موارد کاربرد: ساخت شیارهای O-ring، خارها و برجستگی‌ها.

۸. ابزارهای رزوه‌زنی (Threading Tools)

این ابزارها برای ایجاد رزوه‌های خارجی و داخلی در قطعات فلزی استفاده می‌شوند.

الف) تیغه‌های رزوه‌زنی (Threading Inserts)

این ابزارها دارای لبه‌های با شکل خاص هستند و برای ایجاد رزوه‌های دقیق استفاده می‌شوند.

موارد کاربرد: ساخت پیچ‌ها، مهره‌ها و اتصالات رزوه‌ای.

۹. ابزارهای خاص (Specialty Tools)

این ابزارها برای انجام عملیات‌های خاص و غیرمعمول استفاده می‌شوند.

الف) تیغه‌های ترکیبی (Combination Tools)

این ابزارها قادر به انجام چندین عملیات به‌طور همزمان هستند و برای افزایش سرعت تولید استفاده می‌شوند.

موارد کاربرد: انجام عملیات‌های ترکیبی مانند تراشکاری و سوراخکاری همزمان.